Niewydolność serca to jak łatwo się domyślić stan, w którym serce nie pompuje wystarczającej do prawidłowego funkcjonowania ilości krwi. Zazwyczaj mamy do czynienia z osłabieniem skurczu serca. W niektórych sytuacjach do nieprawidłowej funkcji serca dochodzi także przy prawidłowej funkcji skurczowej, ale z powodu nieprawidłowego napełniania jam serca. W tym przypadku jest dużo trudniej napełnić jamy serca z powodu przebudowy mięśnia, która w uproszczeniu prowadzi do zwiększenia sztywności ścian serca. Obrazowo można to przedstawić jako porównanie pompowania opony samochodowej z pompowanie zwykłego balonu. Choroba (niewydolność serca) jest następstwem uszkodzenia mięśnia sercowego, zwykle w wyniku zwężenia naczyń doprowadzających krew do serca, czyli choroby wieńcowej, ale nie tylko. Do niewydolności serca prowadzi również nadciśnienie tętnicze, uszkodzenia zastawek, wrodzone wady serca, ale także może być następstwem cukrzycy, innych zaburzeń metabolicznych jak również następstwem chemio lub radioterapii.
Niewydolność serca to mówiąc krótko skutek innych schorzeń kardiologicznych, a więc zmagając się z jedną z chorób serca i układu krążenia można spodziewać się niewydolności serca. Schorzenie mogą pogłębiać (poza chorobami kardiologicznymi ) infekcje, przewlekłe choroby płuc i nerek, a nawet nieprawidłowe przyjmowanie leków, czy też przyjmowanie nadmiernej ilości płynu. U osób chorujących już wiele lat lub u których serce jest znacznie uszkodzone i słabo sobie radzi konieczne jest ograniczenie ilości płynów wypijanych w trakcie dnia nawet do 1,5 l. Do najczęstszych objawów na które należy zwracać uwagę należy duszność i zmęczenie, widocznie zmniejszona tolerancja na wysiłek fizyczny lub stopniowe, postępujące ograniczenie wydolności oraz opuchlizna. Wszystkie te objawy mogą sugerować niewydolność serca i dotyczą chorych zarówno z upośledzeniem funkcji skurczowej jak również tych pacjentów, u których problemem jest utrudnienie napełniania jam serca, Jeżeli zauważysz wspomniane objawy porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem.
Choroba niestety dotyka coraz młodszej części społeczeństwa, chociaż najczęściej jest stwierdzana u osób starszych. Czasami, niezależnie od wieku, konieczne może być skierowanie do szpitala, chociaż najczęściej dotyczy to osób po 65. roku życia.
Schorzenie to wciąż wymaga w Polsce częstych hospitalizacji, a rokowania też nie napawają optymizmem. Jednak w ostatnich latach znacznie poprawiły się efekty leczenia. Chorzy żyją dłużej i w wielu przypadkach choroba nie wpływa w sposób bardzo ograniczający na ich życie i codzienne aktywności. Niemniej jednak, niewydolność serca to nadal bardzo groźny rywal, dlatego stosowanie się do zaleceń lekarza i regularne przyjmowanie leków jest kluczową sprawą gwarantującą życie z chorobą bez większych powikłań i niedogodności. Z danych wynika, że choroba wieńcowa odpowiada za 70% przypadków niewydolności serca. Nie ma wątpliwości, że niewydolność serca to epidemia XXI wieku, o czym polscy i zagraniczni eksperci informują od kilku lat. Szacuje się, że w Europie schorzenie może dotykać kilkunastu milionów osób, a tylko w Polsce może dotyczyć około 1 mln obywateli. Niewydolność serca dzieli się na cztery różne klasy w zależności od zaawansowania choroby, tzw. klasyfikacja NYHA
Coraz częściej posługujemy się również klasyfikacją uwzględniającą dominujące mechanizmy (tzn. zaburzenia skurczu serca lub utrudnione napełnianie). Głównym, ale nie jedynym parametrem determinującym ten podział jest wielkość frakcji wyrzucania, która jest miernikiem funkcji skurczowej serca. Wyróżniamy trzy postacie niewydolności serca:
Z niewydolnością serca też da się żyć!
Tak, niewydolność serca choć jest poważnym schorzeniem, nie uniemożliwia prowadzenia życia wysokiej jakości. Z niewydolnością serca można żyć, a w wielu przypadkach żyć normalnie, pod warunkiem znajomości choroby, ograniczeń z niej wynikających oraz pełnej współpracy z lekarzami.
Oczywiście regularne badania i kontrola lekarska to podstawa funkcjonowania z każdą chorobą. W niewydolności serca jednak higieniczny tryb życia jest szczególnie istotny. Przez to pojęcie należy rozumieć zbilansowaną dietę, aktywność fizyczną ( tylko nie na własną rękę, ale dobraną do stanu zdrowia przez specjalistę), unikanie przeziębień czy stresu.
Podstawowym leczeniem niewydolności serca jest farmakoterapia, która w znaczący sposób poprawia wydolność organizmu. Zawsze, ale zwłaszcza w tym przypadku niezmierne ważne jest regularne przyjmowanie leków i współpraca z lekarzem, przykładowo informowanie w trakcie wizyt o zmianie wydolności fizycznej, pojawianiu się obrzęków, o problemach ze snem. Wszelkie zmiany leków muszą być uzgadnianie a lekarzem, ponieważ nieregularne ich przyjmowanie lub samowolne zmiany częstości przyjmowania leków lub ich dawek mogą prowadzić do pogorszenia wydolności serca. Również niezmiernie ważne jest kontrolowanie innych chorób współistniejących, które mogą prowadzić do wystąpienia lub nasilenia objawów niewydolności serca. O tym problemie powinniśmy zawsze porozmawiać z lekarzem.
Każdy pacjent z niewydolnością serca musi obserwować siebie samego, znać objawy związane z niewydolnością serca, aby wystarczająco wcześnie zauważyć, że coś się zmienia. Wczesne spostrzeżenie objawów i wystarczająco wczesna interwencja może zahamować postęp choroby, spowolnić lub zahamować nasilanie się duszności czy też obrzęków i często pozwala uniknąć hospitalizacji. Trzeba wiedzieć co zwiastuje kłopoty, aby je wystarczająco wcześnie zaobserwować i jak wówczas postępować.
Zdarza się, że występuje konieczność wszczepienia urządzenia stymulującego pracę serca (kardiowerter - defibrylator), rzadziej konieczna jest operacja lub inne metody leczenia tzw inwazyjnego Przy niewydolności serca kluczową kwestią jest styl życia i w przypadku tej choroby należy potraktować to jako jedną z terapii.
O niewydolności serca można przeczytać więcej na stronie www.slabeserce.pl